سندرم تونل کارپ Carpal Tunnel Syndrome

شایع ترین ضایعه فشاری عصب مدیان در ناحیه مچ دست و در داخل فضایی به نام کانال کارپ است. کانال کارپ از استخوانهای مچ دست و لیگامان عرضی (فلکسور رتینا کولوم) در قسمت قدامی مچ دست تشکیل شده است.
لیگامان عرضی دارای دو باند است :باند فوقانی از استخوان اسکفوئید (Scaphoid) به استخوان نخودی (Pisiform) و باند تحتانی از استخوان ذوزنقه ای (Trapezium) به استخوان چنگکی (Hamate) کشیده شده است. پهنای لیگامان عرضی حدود 5/3-1 میلی متر است. این لیگامان مانع از جابه جایی تاندونهای خم کننده در هنگام فلکسیون مچ دست می گردد، همچنین محل مناسبی برای اتصال بسیاری از عضلات کوچک دست است.
باند فوقانی چون به استخوان پیزیفورم می چسبد متحرک است اما باند تحتانی تقریبا غیر متحرک می باشد. در کانال کارپ عناصری شامل عصب مدیان، تاندونهای خم کننده سطحی و عمقی F.P.L) ) Flexor pollicis longus قرار گرفته است .
فشار داخلی این فضا در وضعیت های مختلف مچ دست تفاوت می کند به طوری که در وضعیت خنثی یا صفر درجه 18 میلیمتر جیوه، در فلکسیون 20 درجه 27 میلی متر جیوه، در فلکسیون 40 درجه 47 میلی متر جیوه و در اکستانسیون 20 درجه ،35 میلی متر جیوه فشار دارد.
عصب مدیان به دلیل موقعیت خاصش در کانال بسیار مستعد ضایعات فشاری است .C.T.S را به دو گروه اولیه (Primeary) و ثانویه (Secondary) تقسیم میکنند. در نوع ثانویه علتی برای تحت فشار قرار گرفتن عصب می توان پیدا کرد.
وجود تومورها، التهاب و افزایش ضخامت غلاف تاندونهای خم کننده، دیابت، بیماریهای تیروئید، شکستگی ها، در رفتگی ها، عفونتهای مچ دست و… از این عوامل هستند.
در صورتی که در نوع اولیه علت خاصی در شرح حال بیمار وجود ندارد.
نوع اولیه که مورد بحث این قسمت است اغلب در رابطه با فعالیتهای تکراری مچ دست است و در حرکت های تکراری فلکسیون و اکستانسیون مچ دست فشار داخل کانال بالا رفته و عصب بیشتر فشرده می شود. فشرده شدن عصب مانع از برگشت خون وریدی آن شده و در نتیجه خون رسانی به بافت عصبی نیز مختل می گردد.
عصب نسبت به کم خونی بسیار حساس است. در اثر فشردگی عصب، ابتدا رشته های عصبی دارای میلین وسپس رشته های نازک تر دچار ضایعه می گردند. بنابر این ابتدا حس لمس ودرد مختل می گردند. درگیری فیبرهای سمپاتیک و فیبرهای حرکتی نیز در اثر تداوم ضایعه وجود دارد. ضایعه در خانم ها به نسبت 1/5شایعتر است. شروع علایم تدریجی و بی سر صدا است. بیمار اغلب فعالیت خاصی دارد که از مچ دست بیش از حد استفاده می کند. علایم بیمار شامل اختلال حسی و درد در مسیر عصب مدیان، بیشتر در انگشت میانی وسبابه است. این درد در طول شب شدید تر می شود (Noctural pain) و بیمار برای کاهش درد آن مجبور است دست خود را تکان دهد (Flick signe) این دوعلامت، از علائم مهم در C.T.S است در مواردی که ضایعه شدید نباشد درد موضعی است اما در موارد حاد و شدید درد به ساعد و حتی گردن انتشار می یابد.
اختلالات سیستم سمپاتیک و لاغر شدن عضلات با پیشرفت ضایعه ایجاد میگردند. علائم بیمار با فعالیتهایی نظیر نوشتن، دوخت ودوز و کلا فعالیتهای تکراری مچ دست یا فعالیتهایی که در ان مچ دست در وضعیت ثابتی برای مدت طولانی باقی بماند تشدید می شوند.

علت درد شبانه در سندرم تونل کارپ

درد شبانه همانطوری که گفته شد علامت مهم این ضایعه است این درد دو علت دارد:
الف-عدم برگشت خون وریدی به دلیل بی حرکت ماندن دست
ب-وضیت بد مچ دست در طی خوابیدن

در رابطه با این ضایعه یک سری عوامل تحت عنوان Risk factors نیز مطرح هستند که به بعضی از آنها اشاره می شود:
1-Wrist Ratio در کسانی که قطر خارجی داخلی مچ دست با قطر قدامی خلفی ان تقریبا برابر باشد (مقطع مربعی مچ دست) C.T.S شایع تر است.
2- در کسانی که قطر قدامی –خلفی کانال نخاعی گردنی آنها در سطح C5-C6 کم باشد C.T.S شایع تر است.
3-کمبود ویتامین B6 (کمبود ان در استانه درد رادر اعصاب پائین می آورد).
4-وضعیت های بد مچ دست در خوابیدن: مثلا در کسانی که عادت دارند مچ دست خود را حالت خمیده در زیر چانه قرا دهند C.T.S شایع تر است.
5-Wrist palm ratio: که نسبت به قطر قدامی خلفی مچ دست به اندازه کف دست از چین عرضی مچ دست تا چین مفصل Mcp(متاکارپوفالانژیال) سوم می باشد. در افزایش این نسبت C.T.S شایعتر است.
6-Body mass index یا BMI یعنی وزن تقسیم بر دو برابر قد در این ضریب احتمال در گیری بیشتر است.

درمان سندرم تونل کارپ

درمان نوع ثانویه C.T.S به رفع علت آن بر می گردد، اما نوع اولیه مهمترین قسمت درمان حذف وضعیتهای نامناسب در مفصل، جلوگیری از حرکت هایی تکرار شونده و کاهش یا حذف ارتعاشات وسایل کاری می باشد.
استفاده از داروهای ضد التهابی، ویتامین B6 وتزریقات استروئیدی می تواند موثر باشد. آتل گیری در وضعیت خنثی در مچ دست نیز پیشنهاد می شود تا فشار داخل کانال به حد اقل برسد. در این آتل مفاصلMcp آزاد و دارای حرکت هستند. اما این وسیله نباید به مدت طولانی استفاده شود زیرا عضلات را را در اثر عدم استفاده لاغرتر می کند. از مهمترین درمانها فیزیوتراپی است که با استفاده از تکنیکها از جمله این تکنیکها می توان به متحرک کردن استخوانهای مچ دست (Carpal Mobilizathion) به خصوص استخوان پیزیفورم و متحرک کردن عصب (Nerve Mobilizathion) اشاره کرد. در فیزیوتراپی سوگند علاوه بر استفاده از تکنیکهای پیشرفته، با استفاده از دستگاههای مجهز درمان بیماران به بهترین نحو و با بیشترین میزان بهبودی صورت می پذیرد.

کلینیک فیزیوتراپی سوگند یکی از بهترین مراکز درمانی در شرق تهران می باشد که جهت درمان سندرم تونل کارپ قبل و بعد از عمل در حال ارائه ی خدمات است.

تلفن تماس: 77163317-021 / 77175345-021